Petycja o unieważnienie zakazu aut i motocykli spalinowych w Krakowie (strefy SCT)

AKTUALIZACJA:[10.01.2024 godz 19:00)

Jutro 11.01 o godz. 9:00 w sali nr 3 w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym przy Ul Rakowkickiej w Krakowie obędzie się posiedzenie w sprawie skargi na Strefę Czystego Transportu w Krakowie (sygn. II SA/Kr 484/23). Pan Bartek będzie brał udział w tym procesie – oprócz tego będą rozpatrywane też 2 pozostałe skargi na SCT, m.in. wojewody. Damy znać o wyniku.
Od 8:30 Pan Bartek będzę dostępny dla mediów pod nr 519-871-528 oraz messengerem. Na 10:40 zaplanowana jest konferencja prasowa pod WSA.

—–

23 listopada Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę, która już od lipca 2024 roku ma ograniczyć możliwość wjazdu starszych auta spalinowych do Krakowa. Stowarzyszenie Otwarta Wieliczka wystosowało petycję do Wojewody Małopolskiego z wnioskiem o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie ustanowienia Strefy Czystego Transportu (SCT) na terenie całego Krakowa, wskazując na irracjonalność tych zapisów.

27 listopada drogą elektroniczną wysłaliśmy Wojewodzie poniższą petycję.

Stowarzyszenie OTWARTA WIELICZKA* 32-002 Strumiany 9 (gm. Wieliczka) kontakt@panbartek.pl

Sz. P. Łukasz Kmita WOJEWOWODA MAŁOPOLSKI ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków wojewoda@malopolska.uw.gov.pl

PETYCJA W SPRAWIE UNIEWAŻNIENIA
ZAKAZU AUT I MOTOCYKLI SPALINOWYCH W KRAKOWIE

Jako przedstawiciel Stowarzyszenia Otwarta Wieliczka, mając na uwadze działanie na rzecz praworządności i obrony praw obywatelskich, działając w interesie wielu sympatyków Stowarzyszenia z Wieliczki, Krakowa i całej Małopolski,

sprzeciwiam się wprowadzeniu tzw. „Strefy Czystego Transportu” (SCT) na terenie całego Krakowa i zwracam się do Wojewody jako organu nadzoru o wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego nieważności uchwały Rady Miasta Krakowa z dnia 23 listopada 2022 z powodu irracjonalności jej zapisów, a konkretnie:

1. Jej sprzeczności z:

– uchwały Program Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego z dn. 28 września 2020 r.

– ustawy prawo o ruchu drogowym art. 22 ust. 2

– ustawy o drogach publicznych art. 19 ust. 5.

– art. 31 oraz art. 64 Konstytucji Rzeczpospolitej Polski

2. Negatywnych aspektów społecznych dotykających nie tylko mieszkańców Krakowa, ale i całej Małopolski.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w konsultacjach społecznych nad projektem uchwały SCT zdecydowana większość uwag nie popierała projektu. Niejasne są zapisy co do motocykli (gdzie dać nalepkę) czy wydawania  nalepek (tylko korespondencyjnie, co utrudnia szybkie uzyskanie). Najbardziej kontrowersyjnym aspektem jest jednak objęcie SCT całego Krakowa, w jego granicach administracyjnych, które są przeciętnemu obywatelowi nieznane. Objęcie SCT całego Krakowa jest niezgodne z Programem Ochrony Powietrza (POP), który przewidywał pilotażowe wprowadzenie pilotażowej strefy w ramach II Obwodnicy Krakowa oraz docelowej strefy wewnątrz IV obwodnicy Krakowa.

W przeciwieństwie do całkowitego zakazu spalania paliw na terenie Krakowa, SCT nie dotyczy tylko mieszkańców Krakowa. Do krakowskich firm, szpitali czy instytucji na co dzień dojeżdża wielu mieszkańców całej Małopolski, a ponadto turyści z całej Polski i Europy. Należy mieć na uwadze, że kierowca zjeżdżając z autostrady A4 czy drogi ekspresowej S7 w Krakowie, automatycznie trafia do SCT, bez możliwości zawracania. Podobnie wjeżdżając do miasta z drogi wojewódzkiej czy krajowej, w wielu przypadkach dojeżdżający nie będą mieli możliwości zawrócenia lub zjechania w inną drogę, ponieważ granice administracyjne Krakowa, na których będą obowiązywać zapisy SCT, w większości przypadków nie będą dawały możliwości zjazdu czy zawracania.

Innymi słowy, granice strefy SCT powinny być tak ustanowione, by dać możliwość zawrócenia lub zmiany kierunku jazdy w celu ominięcia SCT zgodnie z przepisami Prawo o ruchu drogowym.

Należy mieć na uwadze, iż Miasto Kraków jest zarządcą dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych jedynie w granicach administracyjnych miasta, a więc nie może ustanawiać znaków informujących o SCT przed granicami miasta w miejscach umożliwiających zjazd lub zawracanie.

Ustanowienie SCT na terenie całego Krakowa oznacza również, że obrzeża miasta takie jak Swoszowice, os. Wadów czy Przylasek Rusiecki, gdzie ruch samochodowy jest znacznie mniejszy, również będą objęte tym zakazami. Na obrzeżach Krakowa ponadto problem zanieczyszczeń powietrza jest znacznie mniejszy, niż w centrum Krakowa. Objęcie SCT całego Krakowa jest zatem nadmierną ingerencją władz państwowych w prawa i wolności obywatelskiej (art. 31 Konstytucji) oraz naruszeniem prawa własności (art. 64) Konstytucji, ponieważ wielu właścicieli zostanie pozbawionych prawa do korzystania ze swoich aut bez odszkodowania w imię fałszywych sloganów o czystym powietrzu, którego w Krakowie nigdy nie będzie z uwagi na postępującą, bezmyślną zabudowę i brak przewietrzania.

Wspomniana uchwała ma też szereg negatywnych aspektów społecznych. Utrudnia dojazd biedniejszym mieszkańcom Małopolski (mających starsze auta) do krakowskich szpitali czy nawet do punktów przesiadkowych na komunikację miejską P+R. Ponadto Uchwała nie przewiduje się dopłat do wymiany aut ani zintensyfikowania połączeń komunikacji publicznej, która jest obecnie ograniczana w Krakowie.

Ponadto wprowadzenie SCT nie będzie miało istotnego wpływu na poprawę powietrza w Krakowie, podobnie jak wprowadzenie całkowitego zakazu spalania paliw nie miało istotnego wpływu na poprawę powietrza. Od czasu uchwalenia całkowitego zakazu paliw stałych w Krakowie powietrze się poprawiło we wszystkich miastach wojewódzkich w Polsce bez wprowadzania całkowitego zakazu. Odbyło się to dzięki wymianom pieców i rozsądniejszej polityce zagospodarowania przestrzennego, która w Krakowie jest nieprzemyślana i pro-smogowa.

Zapisy uchwały o SCT utrudniają poruszanie się starszymi motocyklami i skuterami, które mają spalanie na poziomie 2-3 litrów paliwa na 100 km, a dopuszczają poruszanie się przez pojedyncze osoby nowszymi autami terenowymi lub sportowymi spalającymi np. 20 litrów paliwa na 100 km.

Ruch samochodowy powoduje zwiększenie zanieczyszczeń powietrza nie tylko przez emisję spalin, ale wzniecanie pyłów na drodze oraz wydzielanie pyłów z klocków hamulcowych czy zużytych opon – to dotyczy również aut nie objętych restrykcjami SCT.

Czas lock-downów związanych z COVID-19 pokazał, że ograniczenie ruchy samochodowego o ponad 50% nie spowodowało poprawy powietrza. W dniach 1-11 kwietnia 2020, kiedy obowiązywało rozporządzenie o zakazie przemieszczania się, stężenia zanieczyszczeń w Krakowie były podobne, jak w dniach 1-11 kwietnia 2019 r.

Ponieważ krakowska uchwała o SCT jest w pierwszą w Polsce i może być wzorem dla innych miast, szczególnie ważne jest jej wnikliwe zbadanie i niedopuszczenie bubla do obrotu prawnego.

Bartłomiej Krzych
Przedstawiciel Stowarzyszenia OTWARTA WIELICZKA

Załącznik. 2 Mapki sytuacyjne zjazdów z A4 i S7 na granicy Krakowa i Wieliczki.
Przykłady niepotrzebnych odcinków SCT przy zjazdach z A4 i S7 między Wieliczką a Krakowem.