AKTUALIZACJA 11.06.2021 : uwagi do programu zostały zgłoszone do Woj e wody jako organu nadzoru, który podzielił wątpliwości i skierował skarge do sądu administracyjnego.
26 marca 2021 Rada Miejska w Wieliczce uchwaliła Program Wsparcia Seniorów „90-siątka”, który w założeniu ma wesprzeć osoby w wieku ponad 90 lat zamieszkujące w Wieliczce. Burmistrz i jego radni już ogłosili w mediach sukces. Jest jednak sporo wątpliwości prawnych, co może być powodem unieważnienia programu przez Wojewodę, a jeśli nawet Wojewoda się zgodzi, to niejasne są kwestie podatkowe...
Program poparli niemal wszyscy radni miejscy – z wyjątkiem najmłodszego Kamila Jastrzębskiego – który świadomie zagłosował przeciw, podkreślając to na Facebooku i zarzucając wątpliwe uzasadnienie formalno-prawe i merytoryczne.
Wątpliwości Kamila są słuszne. Być może wątpliwości miało więcej radnych, ale dyskusja została ucięta przez większość radnych z obozu burmistrza Artura Kozioła, przez co część radnych, np Michał Roehlich , który zgłosił się do dyskusji, nie mogła się wypowiedzieć. Tu lista głosujących za skróceniem dyskusji w temacie programu 90+.:
Ja osobiście już 22 lutego 2021 jak tylko pojawił się ten pomysł w mediach, poddawałem w wątpliwość podstawy prawne takiego programu.
Tu link do mojego posta w tej sprawie na grupie Wieliczanie i Wieliczka
Nie będę się tu na blogu koncentrował na tym czy ten program w zamyśle jest słuszny, czy nie. Wg mnie nie, bo wiek nie świadczy o potrzebach, a cały ten program uważam za propagandowo-wizerunkowa zagrywkę. burmistrza, który chce ocieplić wizerunek, a być może też z premedytacją pokazać, że on jest dobry, a Wojewoda zły…
Skoncentruje się na aspektach prawnych, czyli nudnych i niezrozumiałych dla przeciętnego obywatela, ale najistotniejszych, ponieważ mogą one spowodować iż cały misterny plan legnie w gruzach z powodu odrzucenia go przez Wojewodę.
Ten nowatorski Wielicki program oparty jest na Ustawie o Pomocy społecznej, a konkretnie na Art 17, ust.2 pkt 4, który mówi, że do zadań gminy należy ” podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych”.
W skrócie zatem wielicki program „90siątka ” jest tzw „programem osłonowym” w ramach tego programu gmina chce wypłacać świadczenia pieniężne na dowolny cel, bez względu na dochód osoby, warunkując to w zasadzie jedynie wiekiem. I tu jest zasadniczy problem.
Przeglądając programy osłonowe tworzone na tej podstawie prawnej, są to głównie programy wsparcia przez dożywianie dzieci, programy wsparcia i aktywizacji seniorów, program dopłat do leków czy dopłat do usług komunalnych, utworzenie Karty Seniora na wzór Karty Dużej Rodziny.
Przykładowo, parę miesięcy temu, w listopadzie 2020 r. Gmina Bochnia uchwaliła program osłonowy „Wspieraj Seniora”, polegający na tym, iż senior może zadzwonić go Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, który dla seniora wykona zakupy do 400 zł – ALE: na koszt seniora. Program polega tylko na tym, że gmina organizuje darmową usługę dostawy zakupów do domu, za zakupy płaci senior.
Szczegóły tego programu są tutaj:
Inny przykład programy osłonowego z Nowego Sącza – polegający na dopłatach do wody i ścieków dla najuboższych. Link tutaj.
Tu przykład programu osłonowego z gminy Wojnicz – polegający na dopłatach do leków dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji. Link tutaj
Tu przykład programu osłonowego Gminy Choroszczy polegający na zmniejszeniu opłaty za śmieci dla samotnych emerytów. Link tutaj
Przeglądając programy osłonowe innych gmin, trudno znależć taki, w którym gmina wypłacałaby świadczenie pieniężne na dowolny cel bez kryterium dochodowego. Wielicki program jest zatem pionierski, jeśli zostanie zaakceptowany przez Wojewodę.
Wielicki program osłonowy dla seniorów 90+ zakłada wypłatę świadczeń pieniężnych 2 razy do roku po 500 zł na dowolny cel, bez względu na dochód tej osoby, czy dochód w rodzinie. Poniżej wzór wniosku:
Dla wnikliwych szczegóły uchwały i programu dostępne są tutaj:
Zasadniczą wątpliwością jest to, iż przedmiotem pomocy jest wypłacanie świadczenia pieniężnego. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej reguluje Ustawa o pomocy społecznej:
Jak widać z art. 8 wynika dość jasno, że świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przysługują osobom i rodzinom nie przekraczającym określonego dochodu na osobę.
Art. 36 ustawy o pomocy społecznej precyzuje co jest świadczeniem z pomocy społecznej, zatem gmina wypłacając świadczenie pieniężne powinna określić jakiego rodzaju świadczenie pieniężne to jest.
Jak widać ustawa dość wąsko określa co może być świadczeniem z pomocy społecznej, w tym świadczeniem pieniężnym, a każde z nich jest zdefiniowane i obłożone warunkami.
Kolejna wątpliwość dotyczy danych we wniosku, który nie wymaga podania numeru PESEL. Ustawa o pomocy społecznej wymaga prowadzenia rejestru z danymi osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej i korzystających z tej pomocy.
Zatem podstawową kwestią jest pytanie, czy wypłacane świadczenie w ramach wielickiego programu „90-siątka” będzie rozumiane jako świadczenie pieniężne z pomocy społecznej, czy jako coś innego, co zaakceptuje urząd nadzoru, czyli Wojewoda. Jeśli to świadczenie zostanie zaakceptowane i będzie wypłacane, to kolejnym problemem mogą być kwestie podatkowe, bo pozostanie problem prawny, czy takie świadczenie nie będące formalnie „świadczeniem z pomocy społecznej”, będzie zwolnione z podatku dochodowego. Jeśli takim podatkiem zostałoby objęte, niewykluczone, iż 90 latkowie realnie dostawaliby dostawaliby 1000 zł rocznie, ale później musieliby od tego zapłacić 190 zł podatku dochodowego, a więc realna pomoc gminy wyniosłaby 810 zł.
Osobiście uważam, że wsparcie dla seniorów w Wieliczce można by wzorować na sprawdzonych programach – dopłat do leków lub usług komunalnych przy określeniu kryterium dochodowego, które gmina może sobie przecież ustalić wysoko. jedynie w celu spełnienia ustawowego wymogu.
Nagłaśnianie tego programu w mediach i robienie nadziei na finansową pomoc staruszkom i ich rodzinom w sytuacji tylu wątpliwości prawnych, wydaje się nieodpowiedzialne. W każdym razie powinny zostać rozwiane wątpliwości, by nie okazało się przypadkiem, że na skutek błędów prawnych staruszkowie będą mieli problemy podatkowe lub musieli zwrócić gminie nienależne świadczenia.
Tu link do posta o „Uchwaleniu 90-siątki” na profilu Porozumienie Samorządowe na FB – czyli ugrupowania zrzeszającego radnych z otoczenia burmistrza Artura Kozioła.
https://www.facebook.com/porozumienieklubradnych/posts/130107402390776
Ciekawe czy ta „UCHAWAŁA”nie okaże się U-CHA-CHA-CHA-WAŁĄ.
Burmistrz namawia już w mediach do składania wniosków:
Tymczasem Wojewoda Śląski zablokował osłonowy program dopłat do ogrzewania uchwalony w lutym 2021 przez Radę Miasta Gliwice. Mimo, iż program dopłat zawierał próg dochodowy dla beneficjentów oraz był ukierunkowany na cel, to Wojewoda Uznał brak podstawy prawnej dla takiego programu dopłat.